Yaz Mevsimi İçin Kitap Listesi

“Bana bu yaz okuyabilmem için bir kitap listesi verebilir misin/iz?"

Yaz geldi ve insanlar gözlerini aça aça bu soruyu sorarak karşıma çıkıyorlar. İtiraf etmeliyim ki kendimi en çaresiz duyumsadığım anlardan birini yaşıyor olurum bu soruya yanıt ararken. Neden mi? Açıklayayım:

Yaz mevsiminin üç ay olduğu aklıma gelir; şimdi ben öyle kitap adları saymalıyımdır ki bu üç ayın sonunda benden liste isteyenin feleği şaşmalı, eylül ayı geldiğinde bir devrimi ardında bırakmış olmalı, diye düşünürüm. Neden kitap okumayı devrim yaşamak olarak saydığımı uzun uzun anlatmak niyetinde değilim. Şu kadarını söyleyebilirim ki bana göre okuduğumuz kitaplar bizi alt üst etmelidir; aklımızı bulandırmalı, ruhumuzu darmaduman etmelidir. Bu sınıfın dışında kalan kitaplar kimse kusura bakmasın laf-ı güzaftır. İnsanı bildiğinden şaştıran kitapları okuyup da hiç değişmeyen insan yok mudur? Olmaz mı, hatta pek çoktur. Onlara "nasipsiz" derim ben. Üzülürüm nasipsizlere, bir şey de yapamam yazgılarını bozmak için.

Defterimden kopardığım bir sayfaya, olmadı uzatılan kağıda yazarak oluşturmaya başlarım benden istenen listeyi.

Sartre, Camus, Dostoyevski, Proust, Beckett, Woolf, Kafka, Kundera, Gonçarov, Balzac geliveririr hemen aklıma. Biraz düşününce Faulkner, Cervantes, Homeros, Calvino, Borges, Joyce düşer belleğime. Kalem marifetiyle kafamı kaşıdığımda Shakespeare, Moliere, Brecht; burnuma dokunduğumda Tolstoy, Hardy, Mussil, Orwell “beni de yaz” diye fısıldarlar kulağıma. Listeye gözlerimi kısarak ciddiyetle uzaktan bakar, memnun olur, kağıdı uzatırım. Bendeniz işe yaramış, muhatabım ereğine ulaşmış bir insanın rahatlığıyla gideriz artık kendi yollarımıza.

Yolda bir anda aklıma Gogol gelir; kahrolurum. Art arda Beauvoir, Nietzsche, Ajar vicdanımı sızlatır. Eve yaklaşırken listeye hiç Türkçe edebiyattan isim yazmadığımı fark ederim. Oğuz Atay, Yaşar Kemal, Ahmet Hamdi Tanpınar, Orhan Kemal, Füruzan, Orhan Pamuk, Sabahattin Ali, Sait Faik üşüşür başıma. Çok utanırım.

Şimdiye dek yazdığım hiçbir kitap listesi  mükemmel olamadı. Çünkü “kişisel devrim” yollarının taşlarını oluşturduğunu düşündüğüm ama sonradan aklıma düşen bir kitap yakamdan tuttu; onu unuttuğum için beni deli etti. Neyse ki “İnsan daima unutur. Yapabildiği tek tanrısal eylem hatırlamaktır.” Listelerdeki eksiklikleri, ardından yaşadığım vicdan azapları belleğimden silinir gider.

Benden haziran ayı  itibariyle kitap listesi isteyen ama kendilerine bu listeyi bir türlü ulaştıramadığım kişilere aşağıdaki listeyi sunmak isterim. Tahmin edebileceğiniz gibi bu liste de eksik kalacak, ben günler sonra ya da aylar bu listedeki eksiklere yazıklanacağım.

Homeros İlyada ve Odessa

Cervantes Don Kişot

Dante İlahi Komedya

Virgillius Aeneas

James Joyse Ulysses

Franz Kafka Dava, Amerika, Dönüşüm

Milan Kundera Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği, Kimlik

William Faulkner Ses ve Öfke, Döşeğimde Ölürken

Jean Paul Sartre Bulantı, Edebiyat Nedir?, Sözcükler

Fredrich Nietzsche Böyle Buyurdu Zerdüşt

Theodor Adorno Minima Moralia

Honore de Balzac Madam Bowary

Fyodor Dostoyevski Suç ve Ceza, Yeraltından Notlar, Beyaz Geceler

Tolstoy Anna Karenina, Diriliş

Ivan Gonçarov Oblomov

Charles Dickens İki Şehrin Hikayesi

Virginia Woolf Mrs. Dalloway, Kendine Ait Bir Oda

George Orwell 1984, Hayvan Çiftliği

Thomas Hardy Adsız Sansız Bir Judge

Italo Calvino Kozmokomik Öyküler, Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu

Jorge Luis Borges Kum Kitabı, Alef

Marcel Proust Kayıp Zamanın İzinde

Robert Mussil Niteliksiz Adam

Albert Camus Yabancı, Sisifos Söyleni

William Shakespeare Othello, Hamlet, Kral Lear

Jean Baptiste Moliere Cimri, Hastalık Hastası

Bertold Brecht Üç Kuruşluk Opera

Max Frisch Homo Faber

Emile Ajar Onca Yoksulluk Varken, Yalan Roman

Simone de Beauvoir Mandarinler

Anton Çehov Martı, Vanya Dayı, Vişne Bahçesi

Emile Zola Nana, Germinal

Maksim Gorki Ana, Benim Üniversitelerim

Nikolay Vasilyeviç Gogol Bir Delinin Hatıra Dafteri, Müfettiş

Johann von Goethe Genç Wertherin Acıları

Victor Hugo Sefiller, Notre Dame’ın Kamburu

Alexandre Dumas Monte Cristo Kontu

Samuel Beckett Aşksız İlişkiler

Andre Morea İklimler

Thomas Mann Büyülü Dağ

George Perec Uyuyan Adam

John Fowles Mantissa

Paul Auster Görünmeyen

Ursula Le Guin Mülksüzler, Atuan Mezarları

Cengiz Aytmatov Cemile, Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek

Oğuz Atay Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar, Korkuyu Beklerken

Nazım Hikmet Ran Şeyh Bedrettin Destanı

Yaşar Kemal İnce Memet, Yer Demir Gök Bakır, Karıncanın Su İçtiği

Orhan Kemal Murtaza, Cemile, Baba Evi

Saahattin Ali Değirmen, Kürk Mantolu Madonna

Ahmet Hamdi Tanpınar Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü

Yusuf Atılgan   Aylak Adam, Anayurt Oteli

Gürsel Korat Zaman Yeli, Güvercine Ağıt, Kalenderiye

Orhan Pamuk Sessiz Ev, İstanbul, Beyaz Kale

Füruzan Parasız Yatılı

Hasan Ali Toptaş Gölgesizler

Adalet Ağaoğlu Ölmeye Yatmak, Bir Düğün Gecesi

Sait Faik Abasıyanık Lüzumsuz Adam, Son Kuşlar, Semaver

Latife Tekin Sevgili Arsız Ölüm, Berci Kristin Çöp Masalları

Cemil Kavukçu Gemiler de Ağlarmış

İhsan Oktay Anar Puslu Kıtalar Atlası

Alev Alatlı Yaseminler Tüter mi Hala?



Altmış iki yazarın adı geçmiş listede. Eminim ki blog okuru bu listeye başka isimlerin de yazılmasını isterdi; ancak yaz tatili için altmış iki yazar seçenekli bu liste hiç de dar kapsamlı sayılmaz. Umarım ki benden okuma listesi isteyenlere bir yanıt verebilmişimdir. Bol okumalı bir yaz diliyorum.

Not: Şiiri unutmuşuz; bana hatırlatıldı. "Yazın şiir okunmaz mı?" sorusuna sıkı bir şair listesiyle yanıt verelim o zaman:

Seyyid Nesimi, Fuzuli, Şeyh Galib, Charles Baudelaire, Friedrich Hölderlin, Rainer Maria Rilke, Ahmet Haşim, Yahya Kemal, Louis Aragon, Nâzım Hikmet, Pablo Neruda, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday, İlhan Berk, Paul Celan, Odisseas Elitis, Edip Cansever, Cemal Süreya, Gülten Akın, Ahmet Oktay, Hilmi Yavuz, Ülkü Tamer, Ahmet Telli, Enis Batur, Aydın Afacan, Ali Günvar, Hüseyin Ferhad, Vural Bahadır Bayrıl.