Her Mevsim İçin Şiir

Her Mevsim İçin Şiir

Şiir, ilk gençlik yıllarımda hayatıma girdi; bir daha da çıkmadı. 

Lisede ders kitaplarımız, savaşı yücelten, ahlaki öğütler veren, karşılıksız aşkı anlatan şiirlerle doluydu. Okul bittikten sonra kaçımız şiir kitabı satın almadan duramaz hale geldik, bilemiyorum.  Şiiri sevmiyorduk.

Üniversitede durum değişmedi. Yine savaş, yine öğütler, yine karşılıksız aşkın girdabı… Bir de hoca vizede şöyle soruyordu: Şair burada ne anlatmak istemiştir? Hayatımız şairin ne demek istediğini anlamaya çalışarak geçti. Oysa şair değil şiirdir anlamamız gereken. Ve biz şiirden ne anladıysak şiir odur.

Neyse ki yaşamıma zamanla gerçek şiirler, şairler girdi.

İşte size her mevsim için bir şiir okuma önerisi. En sevdiğim şairler ve onların en sevdiğim şiir kitapları....

C.Baudelaire      Kötülük Çiçekleri

                            Paris Sıkıntısı

İlhan Berk          Çiğnenmiş Gül,

                            Şeyler Kitabı
                            Eşik
                            Aşk Tahtı

A. H.Tanpınar     Bütün Şiirleri

Turgut Uyar       Göğe Bakma Durağı

                             Dünyanın En Güzel Arabistanı

Behçet Necatigil Sevgilerde

Hilmi Yavuz          Kayboluş Şiirleri

                             Yara Şiirleri

                             Akşam Şiirleri

                              Büyü’sün Yaz

Cemal Süreya    Sevda Sözleri

                            Üvercinka

Edip Cansever   Sonrası Kalır 1,2

                            Yerçekimli Karanfil

                             Çağrılmayan Yakup

Özdemir Asaf      Çiçek Senfonisi

M. C. Anday        Rahatı Kaçan Ağaç

                             Yan Yana

Shakespeare      Soneler

Pablo Neruda    Kuşlar Sanatı

Şükrü Erbaş        Aykırı Yaşamak

Aydın Afacan      Binbir Deniz

                             Itır ve Güneş

                             Yan Yana Yedi Kırmızı

                             Rengin ve Hayal

Ahmet Haşim     Göl Saatleri 

                             Piyale

Fuzuli                   Türkçe Divan

                             Leyla ile Mecnun

Baki                      Türkçe Divan

Şeyh Galib            Hüsn ü Aşk

Ülkü Tamer         Ben Sana Teşekkür Ederim

Yahya Kemal      Kendi Gökkubbemiz

Nazım Hikmet   Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı

                            Memleketimden İnsan Manzaraları

                            Sevdalı Bulut

                            835 Satır

Sezai Karakoç     Monna Rosa

Metin Altıok       Bir Acıya Kiracı

Lorca                   Bütün Şiirleri

Yannis Ritsos      Rumluk, Yaşlı Kadınlar ve Deniz

Kavafis                 Barbarları Beklerken

Robert Desnos   Hayır, Aşk Ölmedi

Pablo Neruda    Kuşlar Sonatı

Süreya Berfe       Üvez ile Seferiz

Rimbaud              Cehennemde Bir Mevsim

Heinrich Heine    Tüm Şiirler

Ahmet Telli          Nida

                              Barbar ve Şehla

Gülten Akın         Kestim Kara Saçlarımı

Orhan Veli            Garip

Oktay Rıfat           Aşk Merdiveni

                              Perçemli Sokak

Ahmet Oktay      Her Yüz Bir Öykü Yazar

                             Söz Acıda Sınandı

A.M. Dıranas      Fahriye Abla

Louis Aragon      Mutlu Aşk Yoktur

Ahmed Arif         Hasretinden Prangalar Eskittim

Can Yücel            Sevgi Duvarı

                             Mekanım Datça Olsun

C. S. Tarancı        Otuz Beş Yaş

Attila İlhan          Yağmur Kaçağı

Mayakovski         Pantolonlu Bulut

E. A. Poe              Annabel Lee

Verlaine                Aşıkların Bayramı

                             Güzel Şarkı

O. Elitis                Çılgın Nar Ağacı

Ece Ayhan           Zambaklı Padişah

                             Bakışsız Bir Kedi Kara

Ö. Hayyam          Teraneler

                               Rubailer

Kış Mevsimi İçin Kitap Listesi

Geçen yıllarda blogda "Yaz Mevsimi İçin Kitap Listesi" adında bir yazı yayımlamıştım. Bu listeyi,  benden kitap adı isteyen öğrencilerime ve dostlarıma önermek amacıyla kullanıyordum. Şu sıra yine listeciler peşimde. Madem öyle, listeyi güncelleyeyim istedim.
Not: Kitap adlarını ve yazarlarını aklıma geldikleri sırayla yazdım; birinin ötekine göre önceliği yoktur. Üstelik, edebiyat bu listenin dışında da elbette vardır; bunlar 100 Temel Eser değildir. Listede adını ya da sevdiği yazarların adını göremeyenlerin alınıp darılmasına gerek yoktur.

IVAN GONÇAROV           OBLOMOV

DOSTOYEVSKİ                 YERALTINDAN NOTLAR

                                               SUÇ VE CEZA

                                               KARAMAZOV KARDEŞLER

TOLSTOY                            IVAN ILYİÇ’İN ÖLÜMÜ

                                               ANNA KARENİNA

                                               DİRİLİŞ

HOMEROS                          İLYADA VE ODİSSEİA

JAMES JOYCE                   ULYSSES

                                              SANATÇININ BİR GENÇ ADAM OLARAK PORTRESİ

                                              DUBLİNLİLER

VİRGİNİA WOLF              MRS. DALLOWAY

                                              KENDİNE AİT BİR ODA

THOMAS HARDY            ADSIZ SANSIZ BİR JUDGE

SAMUEL BECKETT        AŞKSIZ İLİŞKİLER

                                              GODOT’YU BEKLERKEN

JEAN PAUL SARTRE      MEZARSIZ ÖLÜLER

                                              KİRLİ ELLER

                                              SİNEKLER

                                              BULANTI

                                              EDEBİYAT NEDİR?
 BEAUVOİR                       BAŞKALARININ KANI
KUNDERA                         VAROLMANIN DAYANILMAZ HAFİFLİĞİ
FAULKNER                       SES VE ÖFKE

                                             DÖŞEĞİMDE ÖLÜRKEN

                                             DUMAN

SHAKESPEARE               HAMLET

                                             KRAL LEAR

BRECHT                            ÜÇ KURUŞLUK OPERA

YUSUF ATILGAN           AYLAK ADAM

SABAHATTİN ALİ         DEĞİRMEN

SAİT FAİK                       SON KUŞLAR

OĞUZ ATAY                   TUTUNAMAYANLAR

                                           KORKUYU BEKLERKEN

ORHAN PAMUK            SESSİZ EV

ATTİLA İLHAN             SOKAKTAKİ ADAM

ORHAN KEMAL           EKMEK KAVGASI

YAŞAR KEMAL            İNCE MEMED

GÜRSEL KORAT          RÜYA KÖRÜ

                                           KALENDERİYE

HALDUN TANER         KIZIL SAÇLI AMAZON
                                           KEŞANLI ALİ DESTANI

                                           EŞEĞİN GÖLGESİ

MURAT GÜLSOY        SEVGİLİNİN GECİKEN ÖLÜMÜ
                                          BU KİTABI ÇALIN

                                          

GÜNDÜZ VASSAF        CEHENNEME ÖVGÜ

ADORNO                         MİNİMA MORALİA

PLATON                          SOCRATES’İN SAVUNMASI

PONTY                            ALGILANAN DÜNYA

NİETZSCHE                  BÖYLE BUYURDU ZERDÜŞT

                                          ECCO HOMO

SHOPENHAUR              AŞKIN METAFİZİĞİ

BALZAC                         EUGENİE GRANDE

FLAUBERT                    EMMA BOWARY

GORKİ                             BENİM ÜNİVERSİTELERİM

EMİLE ZOLA                 NANA

                                          GERMİNAL

DİCKENS                        İKİ ŞEHRİN HİKAYESİ

KAFKA                           DAVA

                                         DEĞİŞİM

                                          ŞATO

                                         MİLENA’YA MEKTUPLAR

MARCEL PROUST     KAYIP ZAMANIN İZİNDE

HALİT ZİYA                 AŞK I MEMNU

ALBET CAMUS          YABANCI

                                         DÜŞÜŞ

                                         SİSİFOS SÖYLENİ

KİERKEGAARD          ÖLÜMCÜL HASTALIK UMUTSUZLUK

ÇEHOV                         KÖPEĞİYLE DOLAŞAN KADIN

ROBERT MUSSİL       NİTELİKSİZ ADAM

GEORGE PEREC         UYUYAN ADAM

GOETHE                       FAUST

GEORGE ORWELL    1984

                                        HAYVAN ÇİFTLİĞİ

TANPINAR                   MAHUR BESTE

                                       HUZUR
                                       SAATLERİ AYARLAMA ENSTİTÜSÜ

EMİLE AJAR              YALAN ROMAN

                                       ONCA YOKSULLUK VARKEN

VİRGİLLİUS               AENEAS DESTANI

DANTE                         İLAHİ KOMEDYA

CERVANTES              DON KİŞOT

BOCCACİO                 DECAMERON HİKAYELERİ

SALİNGER                  ÇAVDAR TARLASINDA ÇOCUKLAR

FİLİZ ÖZDEM            DÜŞ HIRKASI

ITALO CALVİNO      BİR KIŞ GECESİ EĞER BİR YOLCU

                                      AĞACA TÜNEYEN BARON

                                       KARGA SONA KALDI

                                       KOZMOKOMİK ÖYKÜLER

                                       AMERİKA DERSLERİ

 BORGES                     KUM  KİTABI

BİLGE KARASU        GECE

                                       NARLA İNCİRE GAZEL

KAZANCAKİS           ALEKSİ ZORBA

LATİFE TEKİN          SEVGİLİ ARSIZ ÖLÜM

HEMİNGWAY           SİLAHLARA VEDA

THOMAS MANN     BÜYÜLÜ DAĞ

OSCAR WİLDE         DORİAN GRAY’İN PORTRESİ

                                      SANATÇI -ELEŞTİRMEN, YALANCI, KATİL

JEAN JENET              ZENCİLER

REŞAT NURİ             BALIKESİR MUHASEBECİSİ

                                     ÇALIKUŞU

ELİAS CANETTİ      KÖRLEŞME

                                     KİTLE VE İKTİDAR

PAUL AUSTER        GÖRÜNMEYEN

ADALET AĞAOĞLU   ÖLMEYE YATMAK

SARAMAGO             ÖLÜM BİR VARMIŞ BİR YOKMUŞ

EHRENBURG           PARİS DÜŞERKEN

UMBERTO ECO      FOUCAULT SARKACI

                                     GÜLÜN ADI

G.G.MARQUEZ       YÜZ YILLIK YALNIZLIK

AZİZ NESİN             YAŞAR NE YAŞAR NE YAŞAMAZ

M. MUNGAN            KADINDAN KENTLER

A. DUMAS                MONTE CRİSTO KONTU

MOLİERE                 CİMRİ

KENT ACEMİSİ

Kalkıp gelirsin bir uzak diyardan, denizaşırı.
Ankara'dan ayrılalı çok olmuş, geri dönmek ihtimali yok şimdilik.
Bir yeni kentte başlarsın yeni hayata.
Kaç kentte yaşadıysan o kadar hayat yaşarsın. 
Çünkü yeni sokaklardan geçersin.
Yeni evlerde yaşarsın.
Başka kapıları açıp kapatırsın.
Uykuların dağılır.
Huyun değişir.
Daha çok araba kullanırsın uzun yolda.
Arkanda bıraktığın kentteki arkadaşlarından habersiz yeni yazarlar bulup okursun.
Okuduklarını yeni insanlara anlatırsın, seni hiç tanımayan: neye güldüğünü anlamaz, öfkene anlam veremezler.
"Acemi"sindir, eski dostun XTVK'nin sana söylediği gibi.
Bu kadar yeniliği hemence sevmene şaşarsın.
Sıra dağları görürsün, vadileri, nehirleri.
Aklına Baudelaire'in dizeleri düşer bir bağ bozumunda.
Maviyi unutursun. Ne varsa kahverengi ve yeşil.
Derken güz gelir.
Gözün başka kentlerdedir.
"Gitmek" ne zaman dersin?
Yeni bir kitap yazarsın.
İçinden  öyküler geçer katar katar.
Bir sonraki kitabını düşünürsün.
Kahveci çırağının elindeki kulplu tepsinin içinde, tek çay bardağısındır. Döner çevrende dünya, sen bir o yana bir bu yana.  Bu müthiş denge ve yaşamak macerası soluk soluğa...
Birileri dostun olmaya başlar. İnanamazsın. Hayat bu kadar iyi mi?
Yine de "gitmek" dersin.
Çünkü hayat acemiyken güzel, mesela çocukken, mesela yeni bir kentte yeni bir hayata başlarken. Yani daha alışmamışken her şeye.
Kaç kentte yaşadıysan o kadar hayat yaşarsın.
Bu dünyada insan bilmem kaç hayat yaşamalı?

SAHAF'IN ÖYKÜSÜ

4-6 Ekim 2012 tarihleri arasında Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü'nde "Kamusal Eğitim Sempozyumu" düzenlendi. Bu sempozyumda, öğretmenlik yaptığım yıllarda  öğrencilerle çıkardığımız SAHAF dergisini kamusal eğitim bağlamında anlattım. Sahaf yazarlarından Aslı Şahinkaya bu maceramızın kısa bir belgesel filmini yaptı. İşte o film...

EZEL AKAY SİNEMASI:MASAL SİNEMASI

"Bir varmış bir yokmuş. Allah'ın kulu çokmuş. Bir zamanlar Kaf Dağı'nın ardında bir ülkede herkesin çok ama çok korktuğu peri padişahının, Nurbanu adında güzeller güzeli bir kızı varmış. Peri padişahının kızı Nurbanu, babasının kıskançlığı yüzünden kimselerle görüştürülmüyormuş. Nurbanu, yalnızlığı canına tak dediği bir gün saraydan kaçmaya karar vermiş..."

 Masalları önce dinleyerek, okuma yazmayı öğrenince de okuyarak büyüyen bir kuşaktan olduğum için şanslı duyarım kendimi. Çünkü masallar, dünyada her şeyin mümkün olabileceğini, iyilerin daima kazanacağını, kötülerin cezalarını bulacağını fısıladı bu kuşağın kulağına...

Bu yazıda masalcı bir yönetmenin, Ezop'un, Ezel Akay'ın filmlerinden söz edeceğim: Neredesin Firuze, Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü? ve Yedi Kocalı Hürmüz.

Neredesin Firuze, şarkıcı olmak için büyük düşleri olan bir delikanlının (Özcan Deniz) hikayesidir. Delikanlı, İstanbul'a geldiğinde kaybetmeye alışkın ama köşeyi dönmek için çok hevesli bir plak yapımcısına (Haluk Bilginer) kendini teslim eder. Bu sırada reklam afişlerinden gördüğü güzel kıza (Şebnem Dönmez) aşık olur. Hiç beklenmedik bir anda delikanlıyı televizyonda gören zengin bir kadın (Demet Akbağ) ona arka çıkmak ister Olasılıklar, hayaller, kaybedişler, iyiler ve kötüler bir çocuğa bile kolaylıkla anlatılabilecek saflık ve açıklıkla sergilenir Ezop'un perdesinde. Ezel Akay, bugünü anlatan bir hikayeyle seyirci karşısına çıksa da gerçeği dönüştürür Neredein Firuze'de. Örneğin plak yapımcısından mafya babasına herkes takım elbise giyer ama gökkuşağının renklerinde. Bu takım elbiseler bile birer tasarım harikasıdır. Filmin dekorları incecik ayrıntılarla dolu nesnelerle yüklüdür. Tek kare dahi küçümsenmeden mekanlar Dali'nin tabloları gibi renklendirilmiş, hacim verilmiş ve esnekleştirilmiştir. Neredesin Firuze'yi izlerken modern bir masalı dinlemekle kalmaz, bir yandan gösterişli bir tiyatro, neşeli bir kumpanya izler gibi olursunuz. Her masal gibi Ezel Akay'ın filmlerinde de yaşam gülümseyerek eleştirilir. Adaletsizlikler, aksilikler, zorbalıklar kör gözüne parmaktır ama hiç bunaltmaz bunlar sizi. Çünkü Ezop bir ağlatır, hemen güldürür, kıyamaz seyircisine.  Canınız sıkkınsa, ya da yaşama sırtınızı dönmüşseniz sizi teselli eder. Şöyle der size onun filmleri: Herkesin bir derdi var, hatta kahrımızdan ölüyoruz sevgili seyirci! Ama yaşamak çok güzel. Ne demiş şair, Düşmana inat bir gün fazla yaşamak.

Neredesin Firuze gibi senaryosunu Levent Kazak'ın yazdığı Karagöz Hacivat Neden Öldürüldü? filmi bir söylenceden doğar. Karagöz ve Hacivat gölge oyununun kaynak kişileri üzerine edebiyat tarihçileri çok sayıda rivayetten söz etse de bu kişilerin yaşamları birer muammadır. Filmde, Karagöz (Haluk Bilginer) ve Hacivat'ın (Beyazıt Öztürk) yaşadığı 1300'lü yıllar Anadolu'nun dinsel, geleneksel, tarihsel bakımdan çokkültürlülüğününün zirvede olduğu bir dönemdir. Aleviler, Sünniler, Hıristiyanlar, Yahudiler kardeşlik içinde yaşayıp gitmektedirler. Filmin hazırlanması aşamasında tarihsel kaynaklara ne kadar dalınıp çıkıldığı çok açıktır. Bunun en önemli kanıtlarından biri filmdeki karakterlerin konuşma dilleridir. Eski Anadolu Türkçesi, seyircinin yabancılık çekmeyeceği biçimde yumuşatılmış ve film için neredeyse yeni bir Türkçe yaratılmıştır. Neredesin Firuze gibi Karagöz Hacivat Nasıl Öldürüldü filmi de masal diyarından seyirciye uzanır. Yine gösterişli makyajlar, rengarenk kostümler ve ışıl ışıl dekorlar, mekanlar göz doldurur. Ezel Akay idam sahnesinde bile bizi güldürür. Karakterlerin hazin sonları için üzülürken bir yandan Karagöz ve Hacivat'ın ne kadar güzel bir akadaşlıkları olduğuna imreniriz.  İktidarların düşünen,özgür ve sanatçı insanlara neler yaptığına hayıflanırken onların varlığına ve hep var kalacaklarına inanıp şükrederiz.

Sadık Şendil'in aynı adlı oyunundan uyarlanarak, senaryosunu Gürsel Korat'ın yazdığı Yedi Kocalı Hürmüz Ezel Akay'ın son filmidir. Aşağı inenler, yukarı çıkanlar, nara atanlar, yangın söndürenler, koca bekleyenler, koca kaçıranlar, aşk çekenler, göz süzenler, dil dökenler, örtünenler, açılanlar saçılanlar... Yedi Kocalı Hürmüz, bir kadın hikayesidir. Feminist sinema gün geçtikçe güç kazanıyor. Yalnız sinemada değil sanatın her dalında kadın sorunlarını  gülerek anlatamıyoruz; çünkü bu yapıtlarda şiddeti, baskıyı, suskunluğu, haksızlığı gizleyemiyoruz. Bir taraftan filmlerde kadın karakterler hala genellikle erkek karakterlerin yanında ikincil konumda ; baş rolünü bir kadının oynadığı film sayısı hala çok az. Sözü getirelim yeniden Yedi Kocalı Hürmüz'e. Ülkemizde hatta dünyada kadınları bu kadar sakınımsız savunan, erkek egemen bir topluma kadınlar için bu kadar dil çıkaran başka film var mıdır acaba? Kahkahayla, neşeyle, güle oynaya yedi kocasını idare eden Hürmüz (Nurgül Yeşilçay) erkeklere ders verir gibidir. Çapkınlıklarıyla sevimli göründüğünü zanneden erkeklere hallerini ifşa eder. Yedi Kocalı Hürmüz, bir anın boşa harcanmadığı, yüksek tempolu bir filmdir.  Hürmüz ve onun yedi birbirinden farklı kocası  arasındaki dolantılar, tiyatroya yaklaşan yüksek bir mizah diliyle örülmüştür. Yine bu filmde Ezel Akay'ın rengarenk kumaşları, şapkaları, nesneleri, mekanları seyircinin ruhunu açar. İnsan Yedi Kocalı Hürmüz'ün yaşadığı mahalleye sinema perdesinin önünden sıçramak, orada sonsuza dek mutlu yaşamak ister.  

Ezel Akay'ın üç filminin müziklerinde Ender Akay ve Sunay Özgür'ün imzası var. Üç filmin müzikleri de Türkiye'nin en iyi film müzikleri arasına girer.  Kimi yönetmen filmlerinde sessizliği seçse de benim gibi müziği yaşamının arka planında daima görmek isteyenler için müziksiz sinema eksiktir.
İçinde yaşadığımız dünyanın dertleri eksilmiyor, gün geçtikçe boyumuzu aşıyor. Fakat iyi ki edebiyat var, iyi ki masallar var, iyi ki masalsı filmleriyle Ezel Akay var. Çünkü  tesellisiz hayat, yaşamaya değmiyor.  

Sevgilinin Geciken Ölümü

İki yaz önce Foça'ya giderken yanıma Murat Gülsoy'un birkaç kitabını almıştım: Büyübozumu, Binbir Gece Mektupları, Oysa Herkes Kendisiyle Meşgul ve Sevgilinin Geciken Ölümü. Tatile giderken yanınızda götürebileceğiniz sınırlı kitap sayısının çoğunu aynı yazara ayırmak büyük bir risktir fakat iyi okur, riski sever.

Akademik ruhuma yenik düşerek ilk önce Büyübozumu'nu okudum. Bir günde notlarımı alıp kitabı valize attım. Tatilden döndükten kısa bir süre sonra yazdığım bir yazıda, aldığım bu notlar işime yaradı.  Murat Gülsoy'un belleğime yer edişi Büyübozumu ile olmadı.  Foça öncesinden bildiğim Bu Kitabı Çalın kitabı,orada okuduğum Binbir Gece Mektupları ve Herkes Kendisiyle Meşgul, sonrasında okuduğum Tanrı Beni Görüyor mu? da değildi bunu sağlayan. Bunu sağlayan Sevgilinin Geciken Ölümü oldu.  Nedeni şu: Bu romanın zamanı, romanın tüm karakterlerini ve uzamlarını içine alarak havada bir yerde asılı kalmıştır. Ben başı sonu belirsiz olan bu dünyada, belirsizliği güzel tarif edilmiş her şeyi çok severim. Ufuk çizgisini, güneş ışığının düştüğü bir odanın halısını, çarşamba günlerini, mektup zarflarını...

Zaman kavramını geleneksel bakıştan çıkararak farklı yönleriyle romana indirgemeyi mahir biçimde başlatan Proust'tur. Zaman Proust'la  uzaktan izlediğimiz bir şey olmaktan çıkıp bizimle birlikte devinen, duran, sıçrayan, silinen bir kavrama dönüşür.  Murat Gülsoy'un Sevgilinin Geciken Ölümü  romanı, zamanı biçimlendirenin insan olduğunu vurgular. İnsan, dış gerçeklikte varolan zamanı reddedip salt kendi belirlediği bir geçmişi şimdi olarak yaşayabilir. Örneğin romandaki gibi yitirilen bir sevgilinin bir türlü içimizden gidemeyişi dış dünyada kabul görülen zaman dilimini yadsımamıza neden olabilir. Sahi dış dünyada kabul gören zaman dilimi diye bir şey var mıdır? Her birimiz geçmişimizde durup duran insanlarla, olaylarla, uzamlarla birlikte yaşayıp durmuyor muyuz? Kim oluşturur dış dünyanın ortak zaman dilimini? Gündelik yaşamımızda şimdi ve gelecek, geçmişten çok daha az yer tutuyor. Sevgilinin Geciken Ölümü benimsenmeyen bir şimdiyi, vazgeçilmek istemeyen ya da kurtulunamayan bir geçmişin içinde dönenip duran biz insanları anlatır. Romanın sonunda bu tavrın delilik sivriliğinde tarif edilişi, insanın zaman karşısındaki tutarsızlığını sıradışı bir olguya indirgese de roman zamana ilişkin sunduğu ilginç bakış açısının gücünden  bir şey yitirmiyor. Sevgilinin Geciken Ölümü, romanın tüm karakterlerini ve uzamını içine alarak benim belleğimde bir yerde asılı kalmıştır.

Sevgilinin Geciken Ölümü benim gözümde Murat Gülsoy'un en iyi kitabıdır.

Düşünüyorum Öyleyse Rahat Bırak

Virginia Woolf, kadın hareketinin öncülerinden sayılır. Kendine Ait Bir Oda'da bu konuda ne kadar yalnız olduğunu hemen anlıyoruz. Kendisi gibi düşünmeyen kadınları ve adamları dışlaştırarak neredeyse bir fanusun içinden konuşuyordu. "Kendine ait bir oda" istiyordu kadınlar için.  O devirler geride kaldı....Hepimizin odaları var artık, kadınların da erkeklerin de... O odalarda düşünmekle başlar her şey.  Odadan çıkıp düşündüklerini anlatmak ister insan ve sorun orada başlar. Düşündüklerimiz kimseleri mutlu etmeyebilir, "çok bilen çoğunluk"un huzurunu kaçırabilir ve sonunda  bizi yalnızlaştırabilirler. Woolf, okurlarını çok üzen bir ölümle bırakıp gitmişti ötekileştirildiği bu dünyayı.
Karl Marx büyük bir düş kurmuştu. Marx'tan çok onun yazdıklarını düşünenlerin başına gelmedik iş kalmadı. Freud, sapıklıkla suçlanmıştı, Nietzsche delilikle... "Çok bilen çoğunluk"" öyle acımasız  bir kalabalıktır ki sadece "kendine ait bir oda"da düşünmenize izin verir.  Dışarı çıkıp düşündüklerinizi başkalarına anlatırsanız başınız derde girer. Daha da fenası dışarı çıkmasanız da evde ne düşündüğünüz bir biçimde öğrenilmişse sizi evinizden alıp götürürler bilinmez diyarlara. Zamanla unutulur adınız, ne  düşündüğünüz kimseyi ilgilendirmez olur.  "Çok bilen çoğunluk"un içi rahatlar.
Virginia Woolf'tan aldığımız düş kurma mirasıyla "hepimize ait bir dünya" istiyoruz. Yargılanma,  iteklenme korkusu yaşamadan odalarımızda düşündüklerimizi cafelerde, sokaklarda, okullarda, iş yerlerimizde anlatmak istiyoruz. Her yer hepimizin olsun istiyoruz. Bu çok uzak bir düş.  Bir gün, belki yüzlerce yıl sonra, Melih Cevdet Anday'ın Gelecek Mutlu İnsan'ı şimdi uğraştığımız bu özgürlük sorununa sadece güler.